Η κλινική της ψυχανάλυσης περικλείει την διάγνωση όπως και στη θεραπεία τις συνθήκες που αφορούν την υποκειμενική θέση του κάθε ανθρώπου που την επισκέπτεται.  Η περιγραφή και κατηγοριοποίηση διαταραχών που προκύπτουν από την παρατήρηση των συμπτωμάτων δεν επαρκούν ως αυτοεξυπηρετούμενες.  Μία εμμονή, η φοβία, το άγχος, η κατάθλιψη, τα περισσότερα συμπτώματα του ψυχισμού δεν είναι δια-ταραχές, αλλά υπάρχουν λόγω μιας υποκειμενικής δομής, η οποία ανιχνεύεται ξεκινώντας από το προσωπικό πρόβλημα που συναντάει κανείς στη ζωή του.  

 

Ο αναλυτής εκτιμά το κατά πόσον υπάρχουν οι συνθήκες για μια τέτοια προσέγγιση θεραπείας και επομένως ζητά από τον αναλυόμενο να μιλήσει ελεύθερα με ό,τι του έρχεται στο μυαλό, ακολουθώντας τις δικές του συνδέσεις και εικόνες, λέγοντας κυριολεκτικά ό,τι του έρχεται μέσα σε ένα δυνατό ελεύθερο συνειρμό.  Αυτό γιατί όπως ανακάλυψε ο Φρόϋντ οι ψυχικές διαταραχές πηγάζουν από ένα μέρος του ψυχισμού για το οποίο δεν γνωρίζουμε τίποτα, το ασυνείδητο, το οποίο δεν είναι εύκολα προσβάσιμο στη συνείδηση, το οποίο όμως μπορεί να αναδυθεί μέσα από τον ελεύθερο συνειρμό.  Αυτό πράγματι διαφέρει  από κάποιες προσεγγίσεις που ζητάνε από ένα θεραπευόμενο να σκεφτεί πριν απαντήσει.  Διότι η σκέψη αφορά στο ήδη δομημένο νόημα, στις έννοιες που ήδη ο θεραπευόμενος γνωρίζει καλά.  Η σκέψη άλλωστε αφορά τη μη πράξη, και η ομιλία είναι πράξη.  

​

Ο ψυχαναλυτής δεν είναι εκείνος που δίνει συμβουλές ή οδηγίες αλλά που ξέρει να κατευθύνει τη θεραπεία.  Δεν κατευθύνει τον αναλυόμενο αλλά την θεραπεία, διευκολύνει και βοηθά να αναδυθεί το ασυνείδητο, δεν παρεμποδίζει την ομιλία του θεραπευόμενου ώστε να αποσιωπήσει το σύμπτωμα αλλά την διευκολύνει ώστε να μπορέσει το ασυνείδητο να ακουστεί σε ένα τόπο που το αυτί του αναλυτή είναι τεντωμένο για να το ακούσει.  

​

Τι εννοούμε όταν λέμε σύμπτωμα;  Πολύ περιεκτικά το σύμπτωμα είναι αυτό που επαναλαμβάνεται με διαφορετικές εκφάνσεις και εκφράσεις, είναι ένας τόπος που ζητά να διαβαστεί, ακόμη και αν είναι δύσκολο αρχικά να κατανοηθεί, είναι ο τόπος όπου ο άνθρωπος υποφέρει αλλά συγχρόνως βρίσκει μια λύση σε όλα όσα συμβαίνουν στη ζωή του.  Το να προσπαθεί κανείς να το αγνοήσει ή να το ανακουφίσει είναι αδύνατο, αφού τα συμπτώματα μετατίθενται σε διάφορα φάσματα της ζωής του ανθρώπου.  Εάν για παράδειγμα ένας άνθρωπος μάθει με διάφορες τεχνικές να ελέγχει την ένταση των κρίσεων πανικού, το σύμπτωμα δεν εξαφανίζεται ή εκδηλώνεται διαφορετικά: σε θλίψη, φοβίες, κλπ , επιστρέφει σε άλλη μορφή.  Η ψυχανάλυση προσφέρει ένα τόπο όπου μπορεί το σύμπτωμα να εκδηλωθεί, να «μιληθεί», να «ακουστεί», ώστε με τη βοήθεια του αναλυτή που ξέρει πώς να ακούσει, να γίνει κάτι πέραν εκείνου το οποίο κατευθύνει τη ζωή ακούσια, δημιουργώντας αρκετές φορές απελπισία. 

​

Στόχος της ψυχανάλυσης είναι να μπορέσει ο κάθε άνθρωπος, ατομικά όχι κάτω από το γράμμα της κανονικοποίησης και των ιδεωδών που πλασάρονται σήμερα, να κάνει κάτι με το σύμπτωμά του και κατ'επέκταση με την απόλαυσή του που επαναλαμβάνεται και δημιουργεί αυτό το βάρος από το οποίο αισθάνεται ότι δεν μπορεί να απεγκλωβιστεί.  Αυτό δεν αφορά καμία καθοδήγηση η οποία θα φέρει το υποκείμενο σε μια "συμφωνία" ανάλογα με τα πιστεύω και τα ιδεώδη του "ειδικού" αλλά το ίδιο το υποκείμενο και την επιθυμία του που βαραίνει κάτω από την επιταγή του Άλλου, να ελευθερώσει την επιθυμία του και να βρει τη δική του ταυτότητα πέρα από τις διάφορες ταυτίσεις της ιστορίας του.

​

Γι αυτό και η ανάλυση αφορά την επιθυμία για ανάλυση, δηλαδή την επιθυμία να βρει κανείς την επιθυμία του.  

​